ULUSAL LINUX DAĞITIMI İNCELEMESİ - PARDUS 2007

Aslında geçtiğimiz yıl, 2006 ilkbaharında, bir Pardus incelemesi
planlamıştık. Konumu gereği önemli bir inceleme konusu olan Pardus'u,
geliştiricilerle bir-iki e-posta haberleşmesi sonunda ertelemiştik,
çünkü söylendiği kadarıyla yeni Pardus, 2005 sonunda çıkan 1.0
sürümünden "gece ile gündüz kadar farklı olacak"tı. Başlarda 2006
yazında hazır olması beklenen yeni sürüm, Aralık ayına kadar ertelendi
ve 18 Aralık'ta yansılarda yerini aldı. Önce Pardus'a, sonra da bize
biraz deneme süresi tanıseviye 13, bu yazımızda Pardus 2007'yi inceliyoruz.

Pardus nedir?



Pardus, TÜBİTAK Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE) tarafından yürütülen ULUsal DAĞıtım (ULUDAĞ)
projesi ile geliştirilmiş, özellikle bilişim okur-yazarı Türk
bilgisayar kullanıcıları ve devlet kurumlarını hedefleyen bir işletim
sistemi. 2004 yılında başlayan proje, Linux çekirdeği etrafında, gerek
varolan açık kaynak yazılım, gerekse yeniden yazılan temel bileşenler
ile tam bir işletim sistemi olma amacıyla yola çıktı. Öncelikli hedef,
kutudan çıktığı zaman ("out of the box") hemen kullanılmaya hazır, Türk
bilgisayar kullanıcılarının ihtiyaçlarına göre hazırlanmış bir sistem
oluşturmaktı. Proje büyük bir hızla ilerledi ve 2005 yılı sonunda,
temelleri Gentoo Linux'u andıran, ama Gentoo tabanlı diyemeyeceğimiz bir Pardus 1.0 ile geniş kullanıcı kitlesine açıldı.
Pardus 1.0, çıktığı zaman büyük sayılabilecek tartışmalar da
getirdi. Bazıları açık kaynak felsefesine uygun olmadığını söylerken,
başkaları bu kadar düşük düzeyden bir işletim sistemi yapmanın anlamsız
olduğunu, bu şekilde kaynak israf etmek yerine büyük Linux
dağıtımlarının üzerine özelleştirmeler yapılması gerektiğinden
bahsetti. Yine de Pardus 1.0, eğer kısa süren geliştirme sürecini
gözönüne alırsanız, tüm hatalarına rağmen oldukça başarılı bir dağıtım
oldu ve biraz da "Ulusal Linux" rüzgarıyla kısa zamanda pek çok
kullanıcı edindi. Bu kullanıcıların geri bildirimlerinin ve aktif
katılımın, bir sonraki Pardus sürümünün hazırlanmasına son derece
olumlu katkılarda bulunduğunu düşünüyoruz.
Pardus 1.0'dan sonraki sürümü, söylediğimiz üzere 2006 yazında
bekliyorduk. Anlaşıldığı kadarıyla, yeni Pardus'un bir patlama etkisi
yapması beklendi ki, dağıtım ancak Aralık ayında çıkarılabildi. Bu
gecikme, daha ilk kullanımdan itibaren kendisini haklı çıkarıyor;
sadece Pardus 1.0'daki hatalar ve demirci giderilmekle kalmamış,
üstüne bol miktarda ekleme gelmiş ve temel bileşenler olgunlaştırılmış.
Eh, 2007'ye girerken çıktığı için de normal sürüm numarasıyla değil, Pardus 2007 adıyla geliyor.

İçerik, gereksinimler ve inceleme sistemleri

Pardus, tüm özellikleriyle bir masaüstü ortamı olarak tasarlanmış.
Daha kurulumdan itibaren elinize geçenleri bu kısımda listelemek olası
değil, bu nedenle yazının geri kalanında ve ekran görüntülerinde yeri
geldikçe açıklıyoruz. Özet olarak:

• Linux 2.6.18 serisi çekirdek
  
• KDE 3.5.5 grafik masaüstü ortamı
  
• PiSi paket yönetim sistemi
  
• Mozilla Firefox 2.0 internet tarayıcı
  
• OpenOffice.Org 2.0.4 ofis paketi
  
• Sistem genelinde çalışan Zemberek yazım denetimi
  
• Gimp resim işleme yazılımı
  
• Çeşitli dosya paylaşım araçları
  
• MPlayer ve pek çok türde video kod çözücüler
  

Bunlarla birlikte, genellikle KDE grafik masaüstü ortamı
bileşenlerinden oluşan pek çok irili ufaklı yazılım ilk kurulumdan
hazır oluyor. Güvenlik Duvarı veya Ağ Yöneticisi gibi Pardus projesi
altında geliştirilen programlardan da yazının ilerleyen bölümlerinde
bahsedeceğiz.
Pardus 2007 geliştirilmesi sırasında, site ve belgelendirmede de ilerleme kaydedilmiş. Pardus yenilenen resmi sitesinde
kurulum rehberleri de dahil bol miktarda belge kullanıcıların erişimine
sunulmuş durumda ve yazının sonunda vereceğimiz üzere Pardus'la ilgili
resmi site dışında yararlı siteler de çoğaldı.
Pardus'un bildirilen sistem gereksinimleri şu şekilde:

En az
Önerilen

256 MB bellek
512 MB bellek

800 MHz AMD ya da Intel işlemci
1200 MHz işlemci

4 GB disk alanı

Pardus'u standart masaüstü sistemimizde inceledik. Aynı zamanda daha
önceki Vista yazımızı hazırladığımız, yeni nesil sayılamayacak bu
sistem, performans açısından pek çok kullanıcının elindeki
bilgisayarları yansıtabilecek konumda.

Anakart
Abit AT7-MAX2

İşlemci
AMD AthlonXP 2500+

Bellek
512/1024 MB DDR333

Ekran Kartı
HIS ATI Radeon 9600XT

Sabit Disk
80 GB IDE - WD800JB

Optik Sürücü
NEC ND-3570A DVD yazıcı

Güç
SilverPower 400W güç kaynağı

Monitör
17" Hyundai L72S LCD - 1280×1024

Klavye/fare
Logitech Cordless Desktop Express

Yazıcı
Samsung ML-1610

Sistemde bulunanlara ek olarak, USB üzerinden Bluetooth veya WiFi
aygıtları ve taşınabilir ortam oynatıcılar da bağlayıp denedik.
İncelemede ve yazıyı hazırlamada kullanılan bu sistem dışında,
Pardus'u bir dizüstünde ve bir de oldukça düşük konfigürasyona sahip
makinede denedik. Dizüstü bilgisayar 512 MB belleğe sahip bir HP-Compaq
nx9005, düşük konfigürasyonlu makine ise 192 MB belleğe sahip bir
Celeron 1000. Bu sonuncusu en düşük sistem gereksinimlerini bile
sağlamıyordu, ancak normal bir masaüstü kullanımını karşılayabiliyor.